نورد
فرآیندها، انواع و کاربردها
یکی از مهم‌ترین فرآیندهای شکل‌دهی فلزات است که در
صنایع مختلف به کار می‌رود. این فرآیند شامل عبور دادن فلزات
از میان غلتک‌ها به منظور کاهش ضخامت و تغییر شکل آن‌ها
است. به دو صورت سرد و گرم انجام می‌شود و هر کدام
دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود هستند. در این متن،
به بررسی فرآیند نورد، انواع آن و کاربردهای مختلف در صنعت
می‌پردازیم.
فرآیند :
فرآیندی است که در آن مواد اولیه فلزی از میان غلتک‌های نورد
عبور داده می‌شوند تا به شکل و ابعاد مورد نظر برسند. این فرآیند باعث
کاهش ضخامت و تغییر شکل فلزات می‌شود و به دلیل دقت بالا و توانایی
تولید محصولات با کیفیت، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مراحل :
آماده‌سازی مواد اولیه: ابتدا مواد اولیه مانند ورق‌های فلزی آماده می‌شوند.
این ورق‌ها می‌توانند از جنس‌های مختلفی مانند فولاد، آلومینیوم، مس و
سایر فلزات باشند.
پیش‌نورد: در این مرحله، ورق‌های فلزی به ابعاد و ضخامت اولیه نزدیک‌تر
می‌شوند. این مرحله معمولاً با نورد گرم انجام می‌شود تا مواد آماده عبور از
مراحل بعدی شوند.
نورد اصلی: در این مرحله، ورق‌های فلزی به ضخامت نهایی و شکل مورد نظر
می‌رسند. این مرحله می‌تواند به صورت نورد سرد یا گرم انجام شود و بستگی
به نوع فلز و کاربرد نهایی دارد.
پرداخت نهایی: محصولات نهایی باید تحت پردازش‌های مختلفی
قرار گیرند تا به کیفیت و دقت مورد نظر برسند. این پردازش‌ها شامل پرداخت
سطح، برش و بسته‌بندی می‌شوند.
انواع :
نورد گرم: فرآیندی است که در آن فلزات در دماهای بالا، معمولاً بالاتر از دمای
تبلور مجدد، شکل‌دهی می‌شوند. این فرآیند باعث می‌شود که فلزات به راحتی
تغییر شکل دهند و به ابعاد و شکل مورد نظر برسند. برخی از مزایای نورد گرم
عبارتند از:کاهش نیروهای نورد: در دماهای بالا، مقاومت فلزات کاهش می‌یابد و
این باعث می‌شود که نیروهای کمتری برای تغییر شکل نیاز باشد. ایجاد ساختار
کریستالی مناسب: نورد گرم باعث بهبود ساختار کریستالی فلزات و افزایش خواص
مکانیکی آن‌ها می‌شود.
نورد سرد : فرآیندی است که در آن فلزات در دماهای پایین، معمولاً دمای اتاق، شکل
دهی می‌شوند. این فرآیند باعث افزایش دقت و کیفیت سطح محصولات نهایی می‌شود.
برخی از مزایای نورد سرد عبارتند از: دقت بالا:باعث تولید محصولات با دقت
ابعادی بالا و کیفیت سطح مناسب می‌شود. بهبود خواص مکانیکی: نورد سرد باعث افزایش
سختی و استحکام فلزات می‌شود.
کاربردها
صنعت خودروسازی: در صنعت خودروسازی، برای تولید قطعات مختلفی مانند بدنه
خودرو، شاسی و قطعات موتور استفاده می‌شود. این قطعات باید دارای خواص مکانیکی
بالا و دقت ابعادی مناسبی باشند که با استفاده از فرآیند به دست می‌آیند.
صنایع ساختمانی :در صنایع ساختمانی، برای تولید پروفیل‌ها و ورق‌های فلزی استفاده
می‌شود. این محصولات برای ساخت سازه‌های مختلف مانند پل‌ها، ساختمان‌ها و اسکلت
های فلزی به کار می‌روند.
صنایع بسته‌بندی: در صنایع بسته‌بندی نیز کاربرد دارد. ورق‌های نورد شده برای تولید
بسته‌بندی‌های فلزی مانند قوطی‌ها و بشکه‌ها استفاده می‌شوند. این بسته‌بندی‌ها باید
دارای مقاومت بالا و قابلیت حفظ محتویات باشند.
صنایع الکترونیک: در صنایع الکترونیک، برای تولید ورق‌ها و نوارهای فلزی مورد استفاده
قرار می‌گیرد که در ساخت قطعات الکترونیکی مانند باتری‌ها، قطعات مدار و اتصالات کاربرد
دارند.
مزایا و چالش‌ها
کاهش هزینه‌ها: فرآیند به دلیل بهره‌وری بالا و تولید انبوه، باعث کاهش هزینه‌های تولید
می‌شود. افزایش کیفیت: این محصولات دارای دقت ابعادی بالا و کیفیت سطح مناسبی
هستند که باعث افزایش کیفیت نهایی محصولات می‌شود. بهبود خواص مکانیکی: نورد باعث
بهبود خواص مکانیکی فلزات مانند استحکام، سختی و مقاومت به خستگی می‌شود.
چالش‌ها
نیاز به تجهیزات پیشرفته: فرآیند نورد نیازمند تجهیزات و ماشین‌آلات پیشرفته‌ای است که هزینه
بر هستند. کنترل دما و فشار: کنترل دقیق دما و فشار در فرآیند بسیار مهم است و نیازمند
دانش فنی بالا می‌باشد. محدودیت‌های مواد: برخی مواد فلزی مانند تیتانیوم و آلیاژهای خاص
ممکن است به سختی نورد شوند و نیازمند تکنیک‌های خاصی باشند.
نتیجه‌گیری
نورد یکی از فرآیندهای کلیدی در صنعت فلزات است که به دلیل دقت بالا و توانایی تولید محصولات
با کیفیت، کاربردهای گسترده‌ای دارد. این فرآیند با استفاده از تکنیک‌های نورد گرم و سرد، امکان
تولید محصولات مختلف با ویژگی‌ها و خواص مکانیکی متفاوت را فراهم می‌کند. با توجه به مزایا و
چالش‌های انتخاب نوع مناسب نورد و کنترل دقیق فرآیند، تأثیر بسزایی در کیفیت و هزینه‌های
تولید دارد.
